Codex Hammurapi

D Stele mit em Codex Hammurapi im Louvre, die vorderi und die hinderi Site

As Codex Hammurapi (au Kodex bzw. Hammurabi und Ḫammurapi) bezäichnet mä e Sammlig vo Rächtssprüch us em 18. Joorhundert v. d. Z.^[1] Si gältet as äins vo de wichdigste und bekanntiste literarische Wärk us em antike Mesopotamie und isch e bedütendi Kwelle vo überliiferete Rächtsornige in Käilschrift. Dr Teggst goot uf e Hammurapi zrugg, dr säggst Köönig vu dr 1. babylonische Dünastii. Er isch uf ere 2,25 m hooche Dioritstele, wo fast komplett erhalte isch überliiferet, und uf meerere Bruchstück vo Basaltstele und uf mee as 30 Abschrifte uf Doondaafele us em zwäite und erste Joorduusig v. d. Z. Au d Dioritstele sälber wird vilmol as „Codex Hammurapi“ bezäichnet. Si isch hüte im Louvre z Bariis usgstellt und isch, wie au d Bruchstück vo de Basaltstele, vo französische Archeologe in Susa gfunde worde, wo aane si im 12. Joorhundert v. d. Z. us Babylonie verschleppt worde isch. Dank dere guete Kwellelaag isch dr Teggst hüt vollständig bekannt.

Dr Teggst bestoot us öbbe 8000 Wörder, wo uf dr erhaltene Stele in 51 Kolumne mit je öbbe 80 Ziile in dr altbabylonische Monumental-Käilschrift ufgschriibe si. Mä chann en in drei Abschnitt iidäile: e Prolog vo öbbe 300 Ziile, wo die göttligi Legitimazioon vom Köönig beschribt, e Hauptdäil mit Rächtssetz, wo hützudags in 282 Abschnitt iidäilt wird, und en Epilog, wo öbbe 400 Ziile umfasst, und dä lobt d Rächtschaffehäit vom Köönig und forderet sini Noochfolger uf, dene Rächtssetz z folge. D Rächtssetz mache öbbe achtzig Brozänt vom ganze Teggst us und beträffe s Staatsrächt, s Liigeschaftsrächt, s Schuldrächt, s Eherächt, s Erbrächt, s Stroofrächt, s Mieträcht, s Veezuchträcht und s Sklaverächt.

Sit dass es 1902 zum erste Mol publiziert worde isch, beschäftige sich vor allem Assyriologe und Juriste mit em Teggst. Mä wäiss nonig genau was im Teggst si Sitz im Lääbe gsi isch, d. h. in welere Situazioon er entstande isch und was si Funkzion gsi isch. Am Aafang het mä aagnoo, ass es sich um e süstematischi Zämmefassig vo gältendem Rächt wurd handle (Gesetzeskodifikation), aber scho bald het s Widerspruch gege die Uffassig gee. Sithär diskutiert mä drüber, öb s sich um e brivats Rächtsbuech wurd handle, um Musterentschäidige, um Reformgsetz, um e Leerteggst oder äifach um e sproochligs Kunstwärk. Die Diskussione si au hüte no offe und hänge stark vom fachlige und kulturelle Hindergrund vo de Expärte ab. Au d Theologii het e groosses Inträssi am Codex Hammurapi, vor allem git s e Kontrowärse drüber, öb dr babylonisch Teggst in dr Bible rezipiert worde isch.

Immer wider wird dr Codex Hammurapi as s eltiste „Gsetz“ vo dr Menschhäit bezäichnet. Aber das cha mä sit dr Entdeckig vo de Kodex vo Ur-Nammu und Lipit-Ištar, wo no elter si, nüme sääge.

1. ↑ noch dr middlere Chronologii